"Che" Guevara: símbolo da revolución

O 8 outubro 1967 Ernesto Guevara cae ferido en combate e é detido, "O Che". Ao día seguinte é fusilado, fotografiado e exhibido como trofeo por membros do Exército boliviano e da CIA, para posteriormente ser enterrado nunha fosa común pretendendo con ese acto facer desaparecer moito máis que un corpo. nunca o conseguiron. O Che xa ocupara un lugar en millóns de mozos e traballadores de todo o mundo, e pasou a converterse nun mito, na icona, en estrela guía da rebelión e da revolución.

O Che naceu en Rosario, Arxentina, en 1928 nunha familia de clase media alta, vinculados a diferentes negocios e empresas, que os levou a viaxar por distintos puntos do país ata acabar en Córdoba polos problemas de saúde de Ernesto, que foi diagnosticado de asma. Despois instálanse en Bos Aires, onde comeza a carreira médica na UBA. Daquela o seu espírito aventureiro levouno a percorrer o país nun ciclomotor e embarcarse na mariña mercante.. Despois fixo a famosa viaxe por Latinoamérica co seu amigo Alberto Granado. Alí empapa a realidade do continente, dos traballadores, da miseria extrema de varios lugares, coñecer as condicións de traballo inhumanas dos mineiros chilenos, colabora cunha colonia de leprosos no Perú, entre outras experiencias. De volta en Arxentina, completa a súa carreira e recibe o título de doutor..

Logo emprende unha nova viaxe coa intención de reencontrarse con Granado que estaba en Caracas.. é o ano 1953 e América Latina está convulsa polas loitas sociais. O Che pasa algún tempo en Bolivia, que aínda está sacudida pola revolución do 52- onde coñece a Ricardo Rojo, con quen continúa a viaxe por Perú e Ecuador. O golpe organizado pola CIA contra Jacobo Arbenz en Guatemala tivo un gran impacto nel e sumouse á resistencia nese país.. Neste momento afonda máis nas súas ideas políticas, aprender máis sobre teorías socialistas, ver os procesos que se están a dar en América Latina e Centroamérica, o poder do imperialismo ianqui e a súa intervención nos golpes de estado e nas políticas dos países. Este curso remata en México onde consolida os seus lazos cos exiliados cubanos, e acaba uníndose ao Movemento 26 de xullo dirixida por Fidel Castro.

militante internacionalista

Este movemento é o que aterrou en Cuba e que tras un longo curso e varias veces a piques de fracasar,  lograría nos primeiros días de 1959 derrota a ditadura de Batista, acompañado de apoio popular, obreiro e campesiño, o desenvolvemento das folgas e o crecemento do devandito movemento.

Cumpriu a Revolución Cubana, O Che Guevara ocuparía diversos cargos no goberno, como Ministro de Industria, Presidente do Banco Central e un dos responsables das relacións exteriores do novo goberno. Xa coa Revolución declarada como socialista, Che viaxa a Alxer, ao Congo e Angola para desenvolverse e colaborar coas forzas insurxentes dese país. As diferenzas con Fidel e co réxime estalinista da Unión Soviética comezan a facerse visibles, a quen denuncia polo seu papel na guerra de Vietnam: "O imperialismo estadounidense é culpable de agresión; os seus crimes son inmensos e espallados polo mundo. Xa o sabemos, Señores! Pero tamén son culpables aqueles que no momento da definición dubidaron en facer de Vietnam unha parte inviolable do territorio socialista., con présa, Entón, os riscos dunha guerra global, pero tamén forzando unha decisión aos imperialistas estadounidenses. E os culpables son os que manteñen unha guerra de insultos e viaxes iniciada hai tempo polos representantes das dúas máximas potencias do campo socialista..”[1]

Nesa mesma conferencia diría que"Crear dous, tres... moitos Vietnam é a consigna"

Con estas palabras, o Che demostrou que o seu proceso de evolución política non só o transformou nun internacionalista cada vez máis consistente, pero ao mesmo tempo afastabao do nefasto papel da Unión Soviética e do achegamento a ela que se acentuaba no goberno cubano..

En consonancia con esa idea, decide iniciar en Bolivia o camiño dunha nova insurrección en América Latina., onde atopa o seu fin.

algunhas discusións

Reivindicar o Che, na figura, a súa traxectoria revolucionaria e o seu legado non significa adorar á personalidade e aceptar sen crítica todas as súas concepcións coma se fosen receitas infalibles para todos os tempos e lugares.. Para os que loitamos por acabar con este sistema, trátase de rescatar os éxitos sen deixar de cuestionar o que consideramos equívocos., co obxectivo de fortalecer a acción revolucionaria.

Baseándose na experiencia cubana, Guevara fixo do método da guerra de guerrillas unha teoría: o foco guerrilleiro. Moitas organizacións en todo o mundo adheriron a esta teoría do foco, principalmente de América Central e Latinoamericana. Nun momento de aumento da resistencia obreira, disputa e polarización, con gobernos ditatoriais perseguindo o continente, non foron poucas as discusións e as polémicas que xurdiron entre as correntes da esquerda, a vangarda e o activismo. A nosa corrente mantivo entón un duro debate co foquismo, cuestionando o feito de que pretendía trasladar mecanicamente a experiencia guerrilleira ás diferentes realidades de América, elevando ao campesiñado como vangarda revolucionaria sen ter en conta a análise particular de cada país, ruptura co movemento obreiro, absorbendo os mellores activistas para esta política e operando separadamente do movemento de masas, e moitas veces no seu nome pero sen ter consultado nin formar parte das organizacións de traballadores. A historia demostrou que esta teoría que elevaba a táctica guerrilleira a estratexia, acabou fracasando en case todo o continente, provocando a morte de milleiros de loitadores desinteresados ​​e valentes.  O Che tampouco deu importancia á construción de partidos revolucionarios, a outra tarefa estratéxica xunto coa mobilización da clase traballadora. A combinación deses déficits políticos fixo que os que o seguían cegamente non puidesen atopar novos triunfos nos anos seguintes..

A pesar destas discusións, nunca deixamos de recoñecer a valía do Che Guevara. Na súa obra titulada “Guevara: heroe e mártir da revolución permanente”, dixo Nahuel Moreno"Guevara, que arriscou a súa vida tantas veces como fose necesario, ata que a perda, para a revolución cubana e latinoamericana, non tivo medo de enfrontarse e responder aos problemas máis graves que lle supuxo a revolución. Da defensa de Cuba á construción do socialismo na etapa de transición, pasando polas relacións económicas entre os países socialistas, non houbo ningún problema de importancia decisiva na loita dos traballadores que Guevara non abordase, para darche unha saída: a revolución permanente".[2]

Revolución socialista o caricatura de revolución

Pero se algo destaca do Che, é a súa loita constante por unha sociedade sen explotación nin violencia, para unha sociedade socialista. No marco dun mundo marcado polos acordos de Ialta e Potsdam, a da convivencia pacífica da burocracia soviética que xustificaba o abandono da loita polo socialismo nos países semicoloniais coa teoría da revolución por etapas., O Che era un rebelde. Aos que, por escepticismo ou pola súa identificación co estalinismo, argumentaban que América Latina non estaba madura para o socialismo e buscaban acordos coas burguesías nacionais progresistas.“Por outra banda, as burguesías autóctonas perderon toda a súa capacidade de opoñerse ao imperialismo e só forman o seu furgón.. non hai máis cambios que facer; o revolución socialista o caricatura de revolución.”[3] Que válida ten esa frase cando unha vez máis están os de esquerdas, o progresismo que se empeñan en ser o furgón da burguesía nacional!! Reivindicar ao Che nestes tempos supón para nós situar a loita polo socialismo como un horizonte posible, coa súa forza e o seu convencemento.

 A 53 anos despois do seu asasinato queremos lembrar a aquel revolucionario, que hoxe é a bandeira en todas as loitas do mundo, que foi plantado e florece cada vez que un mozo sae a loitar, cada vez que un traballador decide saír a defender os seus dereitos, cada vez que a túa imaxe, esa imaxe eternizada por Korda, convértese nun escudo contra a inxustiza. Lembrámolo recuperando as palabras que lles dedicou aos seus fillos cando saíu de Cuba para internacionalizar a revolución e que son unha guía: "Medra como bos revolucionarios. Estuda moito para poder dominar a técnica que che permite dominar a natureza. Lembrade que a Revolución é o importante e que cada un de nós, en solitario, non vale nada. Sobre todo, sempre poder sentir profundamente calquera inxustiza cometida contra calquera persoa en calquera parte do mundo. É a calidade máis fermosa dun revolucionario.”[4]

Xoán Bonatto